.

در چون به زيارت آن حضرت رفتى مى گوئى نزد قبرش :

اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا عَمَّ رَسُولِ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يا خَيْرَ الشُّهَدآءِ اَلسَّلامُ

سلام بر تو اى عموى گرامى رسول خدا كه درود خدا بر او و آلش باد – سلام بر تو اى بهترين شهيدان سلام

عَلَيْكَ يا اَسَدَ اللّهِ وَاَسَدَ رَسُولِهِ اَشْهَدُ اَنَّكَ قَدْ جاهَدْتَ فِى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ وَجُدْتَ بِنَفْسِكَ وَنَصَحْتَ رَسُولَ اللّهِ وَكُنْتَ فيما عِنْدَاللّهِ

بر تو اى شير خدا و شير رسول خدا گواهى دهم كه تو براستى جهاد كردى در راه خداى عزوجل و جان خود را در اين راه بذل كردى و براى رسول خدا خيرخواهى كردى و مشتاق بودى آنچه را نزد

سُبْحانَهُ راغِباً بِاَبى اَنْتَ وَاُمّى اَتَيْتُكَ مُتَقَرِّباً اِلى رَسُولِ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ بِذلِكَ راغِباً اِلَيْكَ فِى الشَّفاعَةِ اَبْتَغى بِزِيارَتِكَ

خداى سبحان بود پدر و مادرم به فدايت من در اينجا به نزد شما آمدم تا بدينوسيله به رسول خدا صلى اللّه عليه و آله تقرب جويم و اشتياق به تو در شفاعت دارم جوينده ام بوسيله زيارتت

خَلاصَ نَفْسى مُتَعَوِّذاً بِكَ مِنْ نارٍ اسْتَحَقَّها مِثْلى بِما جَنَيْتُ عَلى نَفْسى هارِباً مِنْ ذُنُوبِىَ الَّتى احْتَطَبْتُها عَلى ظَهْرى فَزِعاً اِلَيْكَ

خلاص كردن جانم را پناهنده ام به تو از آتشى كه امثال من بواسطه جنايتى كه كرده ايم مستحق آن گشته ايم گريزانم از گناهانى كه بر پشت خويش بار كرده ام پناهنده ام به تو به

رَجآءَ رَحْمَةِ رَبّى اَتَيْتُكَ مِنْ شُقَّةٍ بَعيدَةٍ طالِباً فَكاكَ رَقَبَتى مِنَ النّارِ وَقَدْ اَوْقَرَتْ ظَهْرى ذُنُوبى وَاَتَيْتُ ما اَسْخَطَ رَبّى وَلَمْ اَجِدْ

اميد رحمت پروردگارم به زيارتت آمده ام از راهى پررنج و دور و خواهان آزادى خويش از دوزخم و براستى كه خم كرده پشتم را سنگينى بار گناهانم و به كارى كه موجب خشم پروردگار من است دست زده ام و نيافتم

اَحَدًا اَفْزَعُ اِلَيْهِ خَيْراً لى مِنْكُمْ اَهْلَ بَيْتِ الرَّحْمَةِ فَكُنْ لى شَفيعاً يَوْمَ فَقْرى وَحاجَتى فَقَدْ سِرْتُ اِلَيْكَ مَحْزُوناً وَاَتَيْتُكَ مَكْروُباً وَسَكَبْتُ

كسى را كه به او پناه برم بهتر از شما خاندان رحمت پس تو (اى سرور بزرگوار) شفيعم باش در روز ندارى و نيازم كه راه پيمودم به سويت غمناك وآمده ام به نزدت در حال محنت زدگى و ريختم

عَبْرَتى عِنْدَكَ باكِياً وَصِرْتُ اِلَيْكَ مُفْرَداً وَاَنْتَ مِمَّنْ اَمَرَنِىَ اللّهُ بِصِلَتِهِ وَحَثَّنى عَلى بِرِّهِ وَدَلَّنى عَلى فَضْلِهِ وَهَدانى لِحُبِّهِ وَرَغَّبَنى

اشكم را در پيشت گريان و به درگاهت آمده ام تك و تنها و تو از كسانى هستى كه خداوند به من دستور پيوند او را داده و به نيكى به او وادارم كرده و بر فضل و برتريش راهنمائيم كرده و به محبتش هدايت نموده

فِى الْوِفادَةِ اِلَيْهِ وَاَلْهَمَنى طَلَبَ الْحَوائِجِ عِنْدَهُ اَنْتُمْ اَهْلُ بَيْتٍ لا يَشْقى مَنْ تَوَلاّكُمْ وَلا يَخيبُ مَنْ اَتاكُمْ وَلا يَخْسَرُ مَنْ يَهْويكُمْ وَلا يَسْعَدُ مَنْ عاداكُمْ

و به رفتن سَرِ خوانِ كرمش ترغيبم كرده و به من الهام كرده كه حاجاتم را در پيش او بخواهم شما خاندانى هستيد كه بدبخت نشود هر كه دوستتان دارد و نوميد نگردد هر كه به درگاهتان آيد و زيانكار نشود هر كه هواى شما در سر دارد و روى سعادت نبيند هر كه شما را دشمن دارد

پس رو به قبله مى كنى و دو ركعت نماز زيارت بجا مى آورى و بعد از فراغ خود را به قبر مى چسبانى و مى گوئى :

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ اَللّهُمَّ اِنّى تَعَرَّضْتُ لِرَحْمَتِكَ بِلُزُومى لِقَبْرِ عَمِّ نَبِيِّكَ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ

خدايا درود فرست بر محمد و آل محمد خدايا من خود را در گذرگاه مهرت قرار دادم بدانكه ملازم قبر عموى پيغمبرت صلى الله عليه

وَ الِهِ لِيُجيرَنى مِنْ نِقْمَتِكَ (وَسَخَطِكَ وَمَقْتِكَ) فى يَوْمٍ تَكْثُرُ فيهِ الاْصْواتُ وَتَشْغَلُ كُلُّ نَفْسٍ بِما قَدَّمَتْ وَتُجادِلُ عَنْ نَفْسِها فَاِنْ

و آله گشتم تا مرا در پناه خود گيرد از انتقام تو در روزى كه صداها در آن روز بسيار گردد و هركس سرگرم شود بدانچه از پيش فرستاده و از خويشتن دفاع كند پس اگر

تَرْحَمْنِى الْيَوْمَ فَلا خَوْفٌ عَلَىَّ وَلا حُزْنٌ وَاِنْ تُعاقِبْ فَمَوْلىً لَهُ الْقُدْرَةُ عَلى عَبْدِهِ وَلا تُخَيِّبْنى بَعْدَ الْيَوْمِ وَلا تَصْرِفْنى بِغَيْرِ حاجَتى

در آن روز به من رحم كنى كه ترس و اندوهى ندارم و اگر كيفرم كنى پس تو مولائى هستى كه قدرت دارى بر بنده خود ولى نااميدم مكن پس از اين روز و بازم مگردان (از اينجا) بدون حاجتم

فَقَدْ لَصِقْتُ بِقَبْرِ عَمِّ نَبِيِّكَ وَتَقَرَّبْتُ بِهِ اِلَيْكَ ابْتِغآءَ مَرْضاتِكَ وَرَجآءَ رَحْمَتِكَ فَتَقَبَّلْ مِنّى وَعُدْ بِحِلْمِكَ عَلى جَهْلى وَبِرَاْفَتِكَ عَلى جِنايَةِ

چونكه خود را به قبر عموى پيغمبرت چسبانده و بوسيله او به درگاه تو تقرب جويم به آرزوى دست رسى به خوشنوديتهايت و به اميد دريافت رحمتت پس بپذير از من و بازگرد به بردباريت بر نادانى من و به مهرت بر جنايتى

نَفْسى فَقَدْ عَظُمَ جُرْمى وَما اَخافُ اَنْ تَظْلِمَنى وَلكِنْ اَخافُ سُوَّءَ الْحِسابِ فَانْظُرِ الْيَوْمَ تَقَلُّبى عَلى قَبْرِ عَمِّ نَبِيِّكَ فَبِهِما فُكَّنى مِنَ

كه بر خود كردم چونكه گناهم بزرگ است و ترس از آن ندارم كه به من ستم كنى ولى از بدى حساب ترس دارم پس بنگر امروز پناه آوردنم را به قبر عموى پيغمبرت پس به حق هر دو آنها كه آزادم كن از

النّارِ وَلا تُخَيِّبْ سَعْيى وَلا يَهوُنَنَّ عَلَيْكَ ابْتِهالى وَلا تَحْجُبَنَّ عَنْكَ صَوْتى وَلا تَقْلِبْنى بِغَيْرِ حَوائِجى يا غِياثَ كُلِّ مَكْرُوبٍ وَمَحْزُونٍ

آتش و نوميد مكن كوششم را و مبادا زارى من نزد تو ناچيز و خوار قرار گيرد و صداى من از تو محجوب گردد و بدون حاجاتم مرا باز نگردان اى فريادرس هر محنت زده و غمناك

وَيا مُفَرِّجاً عَنِ الْمَلْهُوفِ الْحَيْرانِ الْغَريقِ الْمُشْرِفِ عَلَى الْهَلَكَةِ فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَانْظُرْ اِلَىَّ نَظْرَةً لا اَشْقى بَعْدَها اَبَداً

و اى گشاينده (اندوه ) از اندوهگين سرگردان و غريقى كه مشرف بر هلاكت است پس درود فرست بر محمد و آل محمد و بنگر به من نگريستنى كه هرگز پس از آن بدبخت نشوم

وَارْحَمْ تَضَرُّعى وَعَبْرَتى وَانْفِرادى فَقَدْ رَجَوْتُ رِضاكَ وَتَحَرَّيْتُ الْخَيْرَ الَّذى لا يُعْطيهِ اَحَدٌ سِواكَ فَلا تَرُدَّ اَمَلى اَللّهُمَّ اِنْ تُعاقِبْ

و رحم كن به زارى و اشك و تنهائيم چونكه من به خوشنوديت اميدوارم و جويايم آن خيرى را كه عطا نكند آن را احدى جز تو پس آرزويم را باز مگردان خدايا اگر كيفركنى

فَمَوْلىً لَهُ الْقُدْرَةُ عَلى عَبْدِهِ وَجَزآئِهِ (جَزاهُ) بِسُوَّءِ فِعْلِهِ فَلا اَخيبَنَّ الْيَوْمَ وَلا تَصْرِفْنى بِغَيْرِ حاجَتى وَلا تُخَيِّبَنَّ شُخُوصى وَوِفادَتى

پس مولائى هستى كه بر بنده ات قدرت دارى و پاداش عمل بدش بوده پس نوميدم مسازامروز و بازم مگردان بدون روا شدن حاجتم و نااميد مكن حركت كردن و آمدنم را چونكه پولم را

فَقَدْ اَنْفَدْتُ نَفَقَتى وَاَتْعَبْتُ بَدَنى وَقَطَعْتُ الْمَفازاتِ وَخَلَّفْتُ الاْهْلَ وَالْمالَ وَما خَوَّلْتَنى وَآثَرْتُ ما عِنْدَكَ عَلى نَفْسى وَلُذْتُ بِقَبْرِ عَمِّ

خرج كرده ام و بدنم را به تعب افكندم و بيابانهاى بسيارى را پشت سر گذاردم و زن و فرزند و مال و منالم و آنچه را به من دادى همه را بجاى گذاردم و آنچه را پيش تو است براى خود اختيار كردم و به قبر عموى

نَبِيِّكَ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ وَتَقَرَّبْتُ بِهِ ابْتِغآءَ مَرْضاتِكَ فَعُدْ بِحِلْمِكَ عَلى جَهْلى وَبِرَاْفَتِكَ عَلى ذَنْبى فَقَدْ عَظُمَ جُرْمى بِرَحْمَتِكَ يا كَريمُ يا كَريمُ

پيغمبرت صلى اللّه عليه و آله پناه آوردم و بوسيله او براى جستن خوشنوديت تقرب جستم پس بازگرد با بردباريت بر نادانيم و با مهرت بر گناهم كه براستى گناهانم بزرگ گشته به مهرت اى بزرگوار اى بزرگوار

مؤ لّف گويد: كه مدايح جناب حمزه سلام اللّه عليه و فضيلت زيارت آن حضرت بيشتر از آن است كه ذكر شود فخرالمحققين رَحَمهُاللّهُدر رساله فخريه فرموده مستحب است زيارت حمزه و باقى شهداء به اُحُد زيرا كه روايت شده از حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَاله كه فرمود هر كه زيارت كند مرا و زيارت نكند عمّم حمزه را همانا مرا جفا كرده و اين فقير در بيت الا حزان فى مصائب سيِّدةِ النِّسْوانِ نقل كردم كه حضرت فاطمه صلوات اللّه عليها بعد از وفات پدر بزرگوار خود هر هفته روز دوشنبه و پنجشنبه به زيارت حمزه و شهداء احد مى رفت و نماز مى خواند و دعا مى كرد در آنجا و ترك نكرد تا وفات فرمود و محمود بن لبيد گفته كه آن سيّده جليله سر قبر حمزه مى رفت و گريه مى كرد و من در يكى از روزها به زيارت حمزه مشرّف شدم ديدم كه آن مظلومه نزد قبر حمزه مشغول به گريه است من صبر كردم تا گريه اش ساكن گشت نزديك رفتم و سلام كردم و گفتم يا سيِّدَةَ النِّسْوانِ به حقّ خدا قسم است كه رگهاى دلم را قطع كردى از اين گريه ات فرمود اى اَبا عَمرْو براى من شايسته است گريستن زيرا كه به من رسيده است مصيبت بهترين پدرها رسول خداصَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَ اله پس فرمود واشَوْقاهُ اِلى رَسُولِالله صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَاله و اِنشاد كرد:

و شيخ مفيد فرموده :

وكانَ رَسُولُ اللّهِ صَلّى اللّهُ عَليه وِ آلِهِ اَمَرَ فى حيوتِهِ بِزِيارَةِ قَبْرِ حَمْزَةَ عَلَيْهِ السَّلامُ وَيَلُمُّ بِهِ وَبِالشُّهَداءِ وَلَمْ تَزَلْ فاطِمَةُ

رسول خدا صلى اللّه عليه و آله چنان بود كه در زمان زندگيش دستور مى داد به زيارت قبر حمزه عليه السلام بروند و خود هم به زيارت قبر او و ساير شهدا مى رفت و فاطمه

عَلَيْهَاالسَّلامُ بَعْدَ وَفاتِهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ تَغْدُو اِلى قَبْرِهِ وَتَرُوحُ وَالْمُسْلِمُونَ يَنْتابُونَ عَلى زِيارَتِهِ وَمُلازَمَةِ قَبْرِهِ

عليهاالسلام نيز پس از وفات پدرش صلى اللّه عليه و آله صبح و عصر سر قبر او مى رفت و مسلمانان نيز براى زيارت و ملازمت قبرش مى رفتند